زیست بوم نوآوری و فناوری صنعت نفت توسعه می‌یابد

به گزارش نیپنا؛ وزارت نفت و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری صبح روز پنجشنبه (۲۷ آبان‌ماه) همسو با تدابیر و منویات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و سیاست‌های دولت مبنی بر توسعه ظرفیت‌ها، ایجاد هم‌افزایی و تحقق اقتصاد دانش‌بنیان، این تفاهم‌نامه را امروز (پنجشنبه، ۲۷ آبان‌ماه) با هدف توسعه زیست بوم نوآوری و فناوری صنعت نفت و برای گسترش بهره‌گیری از ظرفیت‌ شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها امضا کردند.

بر اساس این گزارش، توسعه پارک برای شتابدهی به روند کاهش شکاف فناوری با حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، خلاق و استارت‌آپ‌ها، اجرایی‌سازی بند (د) تبصره ۱۸ ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور؛ بر مبنای آیین نامه مربوطه، توسعه شبکه همکاری فناورانه برای هم‌افزایی و پرهیز از موازی‌کاری و توسعه و تسریع معاملات فناوری از طریق ایجاد زیرساخت برای «عرضه» و «تقاضای» متمرکز از جمله اهداف این تفاهم نامه اعلام شده است.

ایجاد سازوکاری جامع برای احصا و تجمیع نیازهای فناورانه وزارت و مرتفع ساختن نیازها از طریق پارک، همسو شدن برنامه‌ها و اقدام‌های وزارت نفت و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به‌منظور توسعه فناوری‌های بومی صنعت‌ نفت و ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری، جلب سرمایه‌گذاران و تسهیل روند تجاری‌سازی در حوزه فناوری صنعت‌نفت از جمله دیگر اهداف اصلی این تفاهم‌نامه است.

در عین حال دو طرف همکاری‌هایی را در قالب پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز خواهند داشت که شامل همکاری در تدوین سازوکار به منظور ایجاد منطقه فناورانه صنعت‌نفت در منطقه اختصاصی پارک به لحاظ ساختاری و فیزیکی، تهیه «اطلس فناوری‌های بومی صاحب ‌صلاحیت وزارت نفت» برای به کارگیری محصولات و ایده‌های بازیگران پارک (از جمله شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا/ تولیدی/ خلاق و استارت‌آپی) و تدوین آیین‌نامه مشترک به‌منظور سهولت قرارگیری شرکت‌های دانش‌بنیان، خلاق و فناور در فهرست سازندگان/ خدمات‌دهندگان مورد تأیید وزارت می‌شود.

افزون بر این، بازآرایی فرآیندهای سرمایه‌گذاری و حمایت مالی از بازیگران پارک برای تسهیل نقش‌آفرینی استارت‌آپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق در راستای نیازهای فناورانه نفت در دستور کار قرار دارد. این اقدام‌ها می‌تواند از «منابع صندوق پژوهش و فناوری صنعت‌نفت و اجرای اقدام‌های لازم در صورت لزوم»، «منابع صندوق نوآوری و شکوفایی (خط اعتباری، منابع داخلی، ارجاع به نظام بانکی) مطابق مقررات مربوط»، «مشارکت صنعت‌ ‌نفت با صندوق‌های پژوهش و فناوری/ صندوق‌های خطرپذیر» محقق شود.

روش‌هایی همچون «شبکه‌سازی و ایجاد زیرساخت‌های آزمایشگاهی تخصصی برای صدور گواهینامه‌ها تجهیزات صنعت‌نفت و فرآیندهای استاندارد در اجرای صدور گواهی‌نامه انطباق (COC) و گواهی محصول (COP) برای کالاهای دانش بنیان»، «تدوین الگوهای جدید قراردادی درباره استفاده از خدمات شرکت‌های فناور دانش‌بنیان، خلاق و استارت‌آپی»، «ایجاد سازوکارهای حمایتی در داخل کشور برای ارتقای استاندارد محصولات با رویکرد بین‌المللی و ایجاد مزیت رقابتی»، «همکاری فعال با سازمان‌های ملی، استانی و منطقه‌ای در حوزه صنعت‌نفت برای ارتقای پارک» نیز می‌تواند در دستور کار قرار داشته باشد.

در این تفاهم‌نامه تعیین شده است که وزارت نفت موظف است فضای مناسب در منطقه اختصاصی پارک برای ذی‌نفعان پارک معرفی شده از سوی معاونت را در نظر بگیرد و هدایت حداقل ۶۰ درصد از بودجه‌ پژوهش‌های کاربردی برای توسعه و خرید محصولات ساخت بار نخست و نوآورانه شرکت‌های دانش بنیان و خلاق را اجرایی کند.

افزون بر این باید در مورد پیشنهادهای معاونت مرتبط با بند (د) تبصره (۱۸) ماده واحده قانون بودجه تصمیم‌گیری نهایی را انجام دهد و به منظور سازماندهی توانایی‌ها و امکانات موجود وزارت برای شبکه‌سازی و بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های موجود از جمله پژوهشگاه صنعت‌نفت، انجمن نفت، کارگاه‌های تعمیرات و ساخت اقدام کند. همچنین باید دستورعمل‌های مرتبط با پذیرش ریسک و مسئولیت استفاده از خدمات فناورانه شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق و دستورعمل لازم ذیل آیین‌نامه ارزیابی سازندگان برای شرکت‌های دانش‌بنیان به منظور قرار گرفتن در فهرست سازندگان مورد تایید وزارت را تهیه کند.

بر اساس این تفاهم‌نامه احصا و تجمیع نیازهای وزارت (در سطح شرکت‌های اصلی و تابعه، شرکت‌های مهندسی، پیمانکاران بزرگ، ...) و ارائه اطلاعات موردنیاز به معاونت و فراهم کردن تمهیدات لازم به‌منظور به‌کارگیری توان شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه صنعت‌نفت نیز در میان تعهدهای وزارت نفت قید شده است.

در ماده چهارم این تفاهم‌نامه در ذیل تعهدات معاونت ریاست جمهوری تأکید شده است که لازم است در فرآیند بازسازی و بهسازی و تجهیز و بهره‌برداری منطقه اختصاصی پارک و کمک به استقرار شتاب‌دهنده‌های تخصصی در حوزه صنعت‌نفت و تسری مقررات حمایتی پارک فناوری پردیس مشارکت داشته باشد، همچنین باید در طرح‌های فناورانه (اقتصادی، بازارسنجی، تعمیم‌پذیری فناوری، آینده‌نگاری و ...) به منظور تشخیص فرصت‌های کارآفرینی، نوآوری و سرمایه‌گذاری در راستای نیازهای فناورانه صنعت‌نفت همکاری داشته باشد.

معاونت فناوری ریاست جمهوری باید برای تدوین دستورعمل لازم ذیل آیین‌نامه ارزیابی سازندگان برای شرکت‌های دانش‌بنیان تولیدی برای قرار گرفتن در فهرست (سازندگان/ خدمات دهندگان) مورد تایید وزارت و سازماندهی توانایی‌ها و امکانات موجود در سطح کشور (تحت مسئولیت معاونت) با هدف بهره‌مندی بازیگران پارک و کمک به سرمایه‌گذاری، تأمین و ارائه تسهیلات مالی و حمایتی مورد نیاز از بازیگران پارک (از قبیل شرکت‌های دانش‌بنیان، خلاق و استارت‌آپی...) اقدام کرده و همکاری داشته باشد.

بر اساس این تفاهم‌نامه معاونت باید بخشی از هزینه‌های بازسازی و سرمایه بذری (Seed Money) برای شرکت‌های نوپا (حداکثر ۵۰ درصد هزینه‌ها) برای استقرار در منطقه اختصاصی پارک را تامین کند و به ایجاد مدل‌های به‌هم‌رسانی به‌منظور پیگیری و انتقال فناوری از سوی کارگزاران تخصصی حوزه صنعت‌نفت و توسعه ارتباطات بین‌المللی برای جلب همکاری متخصصان و ایرانیان خارج از کشور به‌منظور شتابدهی به توسعه فناوری‌های ایران ساخت کمک کند.

در همین زمینه، معاونت ریاست جمهوری باید مشوق‌های ویژه برای توسعه و افزایش تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق برای جهت‌گیری فناورانه مجموعه صنعت‌نفت تعریف کند و از ثبت اختراعات داخلی و بین‌المللی، ثبت علامت تجاری داخلی و بین‌المللی، دریافت استانداردها، تائیدیه‌ها و گواهی‌نامه‌های ملی و بین‌المللی، بیمه محصولات فناورانه، حضور در نمایشگاه‌های داخلی و بین‌المللی در حوزه صنعت‌نفت حمایت کند و زمینه را برای تسهیل و تسریع در فرآیند دانش‌بنیان شدن شرکت‌های فناوری که با توجه به اهمیت و نیازمندی‌های فناورانه صنعت‌نفت، از سوی وزارت به معاونت فراهم کند.

بر اساس این تفاهم‌نامه اهداف هوشمندانه و ماموریت‌گرای مورد قبول دو طرف و برنامه‌های تحقق اهداف توسط کارگروه مشترک تعریف و تبیین شده و به منظور اجرایی شدن مفاد این تفاهم‌نامه‌ و سرانجام تنظیم قراردادهای مستقل، کارگروه مشترکی متشکل از نمایندگان طرفین شامل سه نفر از نمایندگان معاونت و سه نفر از نمایندگان وزارت تشکیل می‌شود. در این راستا طرفین ظرف مدت یک هفته از امضای تفاهم‌نامه، نسبت به معرفی نمایندگان خود برای عضویت در کارگروه مشترک فوق‌الذکر اقدام خواهند کرد.

نماینده تام‌الاختیار طرفین مسئول مکاتبات، هماهنگی‌ها و تصمیم‌گیری در کارگروه مشترک است و گزارش پیشرفت کار هر ۶ ماه توسط کارگروه در نشستی مشترک با حضور امضاکنندگان تفاهم‌نامه ارائه خواهد شد. علاوه بر این، هر یک از طرف‌ها متعهد می‌شوند، اطلاعات محرمانه دریافت شده از طرف مقابل را با قید تاکید محرمانه قلمداد کند و به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم در اختیار شخص دیگر قرار ندهند. و در صورت بروز هرگونه اختلاف در اجرا یا تفسیرتفاهم‌نامه، نمایندگان طرفین، اختلاف مذکور را با مذاکره حل می‌کنند و در صورت نرسیدن به راه قابل قبول، موضوع در نشست‌های مشترک دو طرف امضا، حل و فصل می‌شود.

شایان یادآوری است که مدت این تفاهم‌نامه از تاریخ امضا، چهارسال است که تمدید و ادامه فعالیت، بازنگری، اصلاح و یا تغییرات اساسی در مفاد این تفاهم‌نامه با توافق امضاکنندگان انجام می‌شود.

این تفاهم‌نامه امروز (پنجشنبه ۲۷ آبان‌ماه) در حاشیه بازدید جواد اوجی، وزیر نفت از دستاوردهای شرکت‌های دانش بنیان در نمایشگاه دائمی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در نمایشگاه بین المللی تهران امضا شد.