مدیریت دانش

معرفی مدیریت دانش  :

دانش تنها منبع مطمئن برای ایجاد مزیت رقابتی پایدار است و سازمان‏ها هر روز بیشتر به اهمیت دانش به عنوان سرمایه فکری پی می‏ برند. دانش همیشه برای همه مردم و سازمان‌ها ارزشمند بوده است. اغلب سازمان‌ها درک کرده‌اند که موفقیت آنها نه به دلیل دارایی‌های فیزیکی‌شان بلکه به خاطر تجارب و مهارت‌های کارکنان آنها می‌باشد. سازمان‌ها متوجه شده‌اند که دانش آنها در مورد نحوه انجام دادن امور و ارائه خدمات به عنوان یک دارایی مهم قلمداد می‌شود که باید همانند سایر دارایی‌های ارزشمند سازمان، این دارایی (دانش) را نیز مدیریت كرد.

مدیریت دانش به معنای در دسترس قرار دادن نظام‌مند اطلاعات و اندوخته‌های علمی است، به گونه‌ای که به هنگام نیاز در اختیار افرادی که نیازمند آنها هستند، قرار گیرند تا آنها بتوانند کار روزمره خود را با بازدهی بیشتر و موثرتر انجام دهند. مدیریت دانش شامل یک سری استراتژی و راهکار برای شناسایی، ایجاد، نمایندگی، پخش و تطبیق بینش‌ها و تجارب در سازمان می‌باشد. مدیریت دانش هرگونه فرایند یا عمل تولید، کسب، تسخیر، ترویج و جامعه‌پذیری و کاربرد آن‌ است، در هرجایی که دانش استقرار یابد، یادگیری و عملکرد سازمان را افزایش می‌دهد .

تعریف مدیریت دانش  :

مدیریت دانش، مدیریت دانایی یا مدیریت اندوخته‌های علمی و تجربی  (به انگلیسی: Knowledge management - KM) به معنای در دسترس قرار دادن نظام‌مند اطلاعات و اندوخته‌های علمی و تجربی است، به گونه‌ای که به هنگام نیاز در اختیار افرادی که نیازمند آنها هستند، قرار گیرند تا آنها بتوانند کار روزمره خود را با بازدهی بیشتر و موثرتر انجام دهند. مدیریت دانش شامل یک سری استراتژی و راهکار برای شناسایی، ایجاد، نمایندگی، پخش و تطبیق بینش‌ها و تجارب در سازمان می‌باشد.

مدیریت دانش در پتروشیمی:

سرمایه انسانی نقش مهمی در پیشرفت اقتصادی دارد و تلاش شده تا با استفاده از روش های مختلف، سرمایه فیزیکی حفظ و بهره وری بالا رود و در این مسیر تاثیرگذارترین آن سرمایه انسانی است که برای ارتقاء آن مدیریت دانش تعریف شده و باید گفت که مدیریت دانش، دانایی و اندوخته علمی و نظام مند کردن اطلاعات و نهادینه کردن آنها در سازمان است. بر اساس شاخصه‌های بنگاه‌ های کسب و کار مثل ارزش افزوده، صنعت پتروشیمی جزء سه صنعت برتر شناخته می شود و از سال ۹۳ با حمایت و مشارکت مدیریت ارشد، پیاده‌سازی طرح جامع مدیریت دانش آغاز شده که انگیزه آن بهره وری از وجود گنجینه های ارزشمند دانشی همکارانی بود که در شرف بازنشستگی بودند.

دلیل دیگر، تبادل دانشی مدیران صنعت بود که با خصوصی‌سازی و جدا شدن شرکت‌ها امکان تبادل دانش و بهره وری دانشی در این سازمان‌ها کاهش یا از بین می رفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی با نقش تسهیل گری دانش، طرح جامع مدیریت دانش را به منظور ایجاد امکان تبادل تجربیات مدیران و نخبگان صنعت پیاده سازی کرده است.

این طرح در پنج فاز شامل: شناخت وضع موجود، طراحی ساختار سازمانی و رویه های مدیریت دانش، طراحی و تشکیل  انجمن های خبرگی، فرهنگ سازی و توزیع اقلام آن و راه اندازی سامانه مدیریت دانش فعالیت خود را آغاز کرده و بعضی از دستاوردهای این طرح شامل: تدوین سند شناخت، آیین نامه و دستورالعمل ها، تولید ۱۸ خبرنامه مدیریت دانشی

کافه های دانشی، طراحی لوگوی مدیریت دانش و راه اندازی سامانه ای با ۱۴۰ کاربر، ۴۰ مهندس دانش، ۴۷ ارزیاب، ۱۳ انجمن خبرگی، پودمان مدیریت دانش و حضور در هفتمین و هشتمین جایزه ملی مدیریت دانش و کسب تندیس برنزین و سیمین می باشد.

شرکت ملی صنایع پتروشیمی طرح جامع مدیریت دانش را برای مدیریت سرمایه های فکری و دانشی با هدف ایجاد ارزش افزوده، کاهش خطا در آینده، دسترسی به مستندات و تجربیات قبلی، جلوگیری از خروج دانش مدیریتی و ایجاد بسته‌های دانشی پیاده سازی نموده  است.

ماموریت مدیریت دانش  :

مدیریت دانش در شرکت ملی صنایع پتروشیمی در طی مدت برنامه های توسعه ای خود در تلاش است تا با دستیابی به موفقیت برتر و حداکثر استفاده از مزیت های نسبی کشور، حضوری مؤثرتر در منطقه به دست آورد. این شرکت در راستای مأموریت توسعه مدیریت و عملیات اقدام به سیاستگذاری و تدوین برنامه توسعه منابع انسانی و پیرو آن سیاستگذاری و تدوین نظام مدیریت دانش صنعت پتروشیمی و طراحی ساز و کارهای فعال مدیریت و نشر دانش آشکار و ضمنی نموده است تا دانش انبوهی که در حین فرایندهای کاری به وجود می آیند را به عنوان بارزترین بخش سرمایه های نامشهود به منظور جلوگیری از دست رفتن تجارب با خروج پرسنل و جلوگیری از تکرار اشتباهات ثبت و ضبط نماید.

اهداف مدیریت دانش  :

• اعطای دانش مناسب در زمان مناسب به فرد مناسب

• ایجاد نقشه دانش برای دانستن آنکه در شرکت ملی صنایع پتروشیمی "چه کسی چه چیزی می داند و در کجا قرار دارد"

• جلوگیری از خرید دانش های موجود و تکراری از داخل و خارج شرکت ملی صنایع پتروشیمی

• ایجاد بسته های دانشی ارزشمند از انجام پروژه ها

• جلوگیری از خروج دانش و تجربه افراد بعد از بازنشستگی یا خروج از NPC و حداقل نمودن خلأ حاصل از آن

• اعتبار دهی و ارزیابی دانش های مورد استفاده در کارها و بهبود و به روزرسانی دانش ها

• حداکثرسازی استفاده از دانش در بازه عمر مفید آن

• استفاده از نخبگان و خبرگان شرکت برای تبادل نظر درباره دانش ها و حرکت دهی NPC به سوی تولید دانش های ضروری

اهداف توسعه مدیریت دانش  :

هدف اصلی : تسهیل جریان دانشی و اشتراک گذاری دانش، مدیریت راهبری عملکرد انجمن های خبرگی و مهندسی دانش و تقویت مهارت ها و توانمند سازی راهبران و کاربران دانشی، بهبود مدیریت دانش در سازمان و حرکت در مسیر توسعه و بلوغ بیشتر.

اهداف فرعی: این اهداف در سه حوزه قابل تعریف هستند:

۱- ساختار/فرایند ۲- فرهنگ ۳- فناوری

ساختار/ فرایند:

۱- افزایش همکاری، مشارکت و تقویت ارتباطات بین کاربران و انجمن های خبرگی

۲- افزایش آگاهی سازمان از خلاء های دانشی، شناسایی منابع دانشی برای رفع خلاء ها

۳- کاربرد دانش های تولید شده در حل مشکلات، تصمیم گیری، بهبود اجرا، راهبری، تحلیل موقعیت ها و فرایندها

۴- خلق دانش جمعی و گروهی و طراحی ساز و کارهای لازم برای پویایی در جهت ایجاد گروه های یادگیرنده و تضمین کننده مزیت رقابتی پایدار در سازمان

۵- تمرکز بر تولید بسته های دانشی و اشتراک گذاری آنان با هدف ایجاد ارزش افزوده در سازمان

۶- پایش و ارزیابی مدیریت دانش در سطح واحدها بر اساس شاخص های کلیدی عملکرد

۷-  نهادینه سازی رویه های مدیریت دانش در فرایندهای کاری

۸- بهبود پایش و ارزیابی دانش های فردی، گروهی و...

۹- شناسایی مشکلات سازمانی و یافتن راهکارهای حل مشکلات بعنوان دانش سازمانی

۱۰- شناسایی راه های بهبود سازمانی بعنوان دانش سازمانی

فرهنگ:

۱- نهادینه سازی فرهنگ مدیریت دانش، تداوم و استمرار آن در سطح سازمان به ویژه در فرایندهای جاری سازمان و تسهیل بهبود کارکرد این فرایندها در شرکت

۲- آموزش، تقویت مهارت ها و توانمندسازی کاربران و راهبران دانشی به منظور نهادینه سازی نقش کلیدی آنان در سازمان در جهت سوق به سوی سازمان یادگیرنده دانش محور

۳- تدوین راه حل ها و راهکارهای فرهنگ سازی و تداوم مدیریت دانش در سطح سازمان

فناوری:

۱- ایجاد زیر ساخت و توسعه فضای کار جمعی از طریق فرایند مستمر یادگیری و توسعه فناوری های مرتبط به منظور تبادل افکـار، دیدگاه هـا و دانش افراد در جهت سـوق به دانش گـروهی و ترغیب بـه اشتراک گذاری.

دوازده مزیت رقابتی مدیریت دانش :

۱- تسهیل فرایند و بهبود کیفیت تصمیم گیری ها با دسترسی به دانش های مشابه

۲- حداکثر سازی استفاده از دانش در بازه زمانی عمر مفید آن

۳- حفظ و رشد دارائی های فکری و دانشی در سازمان

۴- کسب مزیت رقابتی پایدار از طریق نوآوری

۵- درک بهتر نیازهای مشتریان و افزایش نرخ جذب مشتری

۶- چابک سازی و صرفه جوئی در  زمان، هزینه ها و حذف  دوباره کاری ها

۷- بهبود عملکرد شرکت و بهبود حاشیه سود و ارتباط بهینه با مشتریان 

۸- توانمند سازی و افزایش بهره وری کارکنان دانش مدار

۹- بهره برداری بهینه از دانش سازمانی

۱۰-  ایجاد و توسعه فرهنگ خلاقیت، نوآوری فردی و سازمانی  و اشتراک پذیری در کارکنان شرکت

۱۱-  بهره وری و ارزش آفرینی پایدار سازمانها 

۱۲-  تغییر و تحول در سازمان و بهبود هم افزایی

برای کسب اطلاعات بیشتر به آدرس  km.nipc.ir مراجعه فرمایید.